Pwysau Iach
Mae pwysau gormodol a gordewdra yn dod yn fwy cyffredin yng Nghymru ac, ar yr un pryd, mae ein gallu cyfunol i gydnabod beth yw pwysau iach yn lleihau.
Mae hwn yn bryder sylweddol o ran iechyd cyhoeddus, gan y gall cario pwysau gormodol gael effaith sylweddol ar iechyd corfforol ac iechyd meddwl unigolyn.
Faint o bobl sy'n ordew yng Nghymru?
Mae'r gyfran o blant ac oedolion yng Nghymru sydd â phwysau iach yn gostwng:
Rhwng 2003 a 2015, gwelwyd cynnydd o 4% mewn lefelau gordewdra ymhlith oedolion, a gostyngiad o 3.6% ymhlith y rheini â phwysau iach.
Mae tua 60% o oedolion (16+) dros bwysau neu'n ordew - gyda chwarter o'r rheini yn cael eu hystyried yn ordew.
Mae llawer o'n hymddygiadau eisteddog yn dechrau yn ystod plentyndod. Er enghraifft, mae llawer o blant ysgol gynradd ac ysgol uwchradd yn mynd i'r ysgol mewn car, gan osod patrymau ymddygiad sy'n cael eu hailadrodd drwy gydol eu bywydau
Beth sy'n gweithio o ran mynd i'r afael â gordewdra?
Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cynhyrchu cyfres o ddogfennau tystiolaeth er mwyn ategu strategaeth 'Pwysau Iach: Cymru Iach' Llywodraeth Cymru:
Mae gan Cymru gyd-destun polisi cefnogol iawn, gan gynnwys:
-
Llwybr Gordewdra Cymru Gyfan – Sefydlwyd y llwybr gordewdra yn 2010 ac mae'n pennu dull gweithredu pedair lefel er mwyn rheoli a thrin gordewdra. Mae'r llwybr hwn wrthi'n cael ei adolygu
-
Deddf Iechyd y Cyhoedd (Cymru) 2017, sy'n ei gwneud hi'n ofynnol i Lywodraeth Cymru lunio strategaeth Atal a Lleihau Gordewdra ac Asesiad o'r Effaith ar Iechyd
-
Rheoliadau Bwyta'n Iach mewn Ysgolion (Gofynion a Safonau Maeth) (Cymru) 2013
Llywodraeth Cymru: Pwysau Iach Cymru Iach
Mae Pwysau Iach: Cymru Iach yn cyflwyno ein cynlluniau uchelgeisiol, dros gyfnod o ddeng mlynedd, i drawsnewid sut rydym yn gwneud penderfyniadau yn ein bywydau bob dydd sy’n effeithio ar ein pwysau a’n llesiant. Mae’r Strategaeth yn seiliedig ar ein pedair thema: Amgylcheddau Iach, Lleoliadau Iach, Pobl Iach ac Arweinyddiaeth a Galluogi Newid.
Bydd gan y strategaeth 5 cynllun cyflawni mewn cylchoedd 2 flynedd. Achosodd pandemig COVID-19 i ni oedi gwaith ar gynllun cyflawni 2020 i 2022. Rydym wedi ailffocysu gwaith cyflenwi’r strategaeth gyda chynllun cyflawni diwygiedig yng ngoleuni'r pandemig.
Bwyta’n Iach am Lai
Cyngor craff i helpu i ostwng eich bil bwyd a mwynhau diet iach a chytbwys.