Mae sgrinio'r coluddyn yn chwilio am ganser y coluddyn cyn i'r symptomau ymddangos. Bydd o leiaf 9 o bob 10 unigolyn yn goroesi canser y coluddyn os caiff ei ganfod a'i drin yn gynnar. Nod prawf sgrinio'r coluddyn yw dod o hyd i ganser yn gynnar pan fo triniaeth yn debygol o fod yn fwy effeithiol.
Mae prawf sgrinio'r coluddyn yn golygu cwblhau pecyn profi gartref. Mae’r prawf sgrinio yn chwilio am waed cudd yn eich pŵ.
Bydd pobl rhwng 51 a 74 oed sydd wedi cofrestru gyda meddyg yng Nghymru yn cael cynnig prawf sgrinio'r coluddyn bob 2 flynedd.
Canser y coluddyn yw un o'r canserau mwyaf cyffredin yng Nghymru. Mae dros 2,200 o achosion newydd o ganser y coluddyn yn cael eu diagnosio bob blwyddyn yng Nghymru.
Mae canser y coluddyn yn fwy cyffredin wrth i chi fynd yn hŷn. Mae'r rhan fwyaf o achosion o ganser y coluddyn yn cael eu diagnosio mewn pobl dros 50 oed.
Mae canser y coluddyn yn effeithio ar y coluddyn mawr, sy’n cynnwys y colon a’r rectwm. Fe'i gelwir hefyd yn ganser y colon a’r rhefr
Mae'r celloedd yn eich corff fel arfer yn rhannu ac yn tyfu mewn modd rheoledig. Pan fydd canser yn datblygu, mae'r celloedd yn newid a gallant dyfu mewn modd ni ellir ei reoli.
Mae'r rhan fwyaf o ganserau'r coluddyn yn datblygu o bolypau. Twf bach ar leinin y coluddyn yw polyp. Nid yw pob polyp yn datblygu'n ganser. Os canfyddir polypau, gellir eu tynnu i'w hatal rhag datblygu'n ganser.
Darganfod mwy am arwyddion a symptomau.
I gael rhagor o wybodaeth, ewch i:
Canser y coluddyn - GIG (www.nhs.uk) (Saesneg yn unig)
Canser y Coluddyn | Bowel Cancer UK (Saesneg yn unig)
Bydd cymryd rhan mewn prawf sgrinio'r coluddyn pan gewch eich gwahodd yn rhywbeth y gallwch ei wneud i ofalu am eich iechyd.
Mae sgrinio'n bwysig oherwydd:
Mae’n bosibl y byddwch yn teimlo'n iawn hyd yn oed os oes gennych ganser y coluddyn cynnar.
Cwblhau pecyn profi’r coluddyn bob 2 flynedd yw'r ffordd orau o ganfod canser y coluddyn yn gynnar. Mae'r prawf sgrinio’r coluddyn yn chwilio am waed cudd yn eich pŵ ond nid yw pob canser yn gwaedu. Mae hyn yn golygu y mae’n bosibl na fydd rhai mathau o ganser yn cael eu canfod.
Nid yw prawf sgrinio'r coluddyn 100% yn gywir.
Bydd o leiaf 9 o bob 10 o bobl yn goroesi canser y coluddyn os caiff ei ganfod a'i drin yn gynnar.
Gallwch gael canser y coluddyn ar unrhyw adeg. Mae'n bwysig siarad â'ch meddyg os byddwch yn sylwi ar unrhyw newidiadau hyd yn oed os ydych wedi cwblhau eich pecyn profi’r coluddyn yn ddiweddar.
Mae rhai pobl mewn mwy o berygl o gael canser y coluddyn am ei fod yn rhedeg yn eu teulu.
Efallai y bydd eich meddyg yn eich cyfeirio at Wasanaeth Geneteg Cymru Gyfan os oes gennych hanes teuluol.
Os ydych yn poeni am ganser y coluddyn sy'n rhedeg yn eich teulu, siaradwch â'ch meddyg neu dilynwch y ddolen i wefan y Gwasanaeth Genetig i gael rhagor o wybodaeth. (Saesneg yn unig)