Mae dull ysgol gyfan tuag at les emosiynol a meddyliol yn cydnabod y gall pob agwedd ar fywyd ysgol effeithio ar iechyd a lles. Mae'n cynnwys nid yn unig yr hyn sy'n digwydd mewn ystafell ddosbarth ond yn holl weithgareddau dyddiol yr ysgol, y berthynas rhwng pobl a'r amgylchedd lle mae dysgu a gweithgareddau'n digwydd. Mae dull ysgol gyfan llwyddiannus yn cynnwys dysgwyr, rhieni a gofalwyr, staff a llywodraethwyr yn gweithio gyda'i gilydd i wella lles yn seiliedig ar ddealltwriaeth dda o anghenion yr ysgol.
Ym mis Mawrth 2021 cyhoeddodd Llywodraeth Cymru y fframwaith sefydlu dull ysgol gyfan ar gyfer llesiant emosiynol a meddyliol fel canllawiau statudol i gyrff llywodraethu ysgolion meithrin, cynradd, uwchradd, canol, unedau cyfeirio disgyblion (PRUs) ac ysgolion arbennig a gynhelir ac awdurdodau lleol yng Nghymru. Nod y fframwaith yw darparu cyfeiriad i fynd i'r afael ag anghenion llesiant emosiynol a meddyliol pob plentyn a pherson ifanc, yn ogystal â staff yr ysgol, fel rhan o gymuned yr ysgol gyfan. Mae'n rhoi cyfle i ysgolion, drwy ddull gwella parhaus, hyrwyddo llesiant meddyliol cadarnhaol, atal salwch meddwl a chymryd camau i gefnogi unigolion lle bo angen.
Darperir canllawiau ac offer i gefnogi ysgolion i hunanwerthuso eu hanghenion a'u cryfderau. Mae hyn yn cynnwys sicrhau bod gan yr ysgol fecanwaith clir i ddatblygu a monitro cynnydd a oruchwylir gan yr Uwch Dîm Arweinyddiaeth O ganlyniad i hyn, bydd cynllun gweithredu yn cael ei greu i fynd i'r afael â bylchau ac adeiladu ar gryfderau a nodwyd. Disgwylir i ysgolion adolygu effeithiolrwydd y mesurau y maent wedi'u rhoi ar waith. Dylai'r holl broses barhaus hon o fyfyrio a gwella alluogi'r ysgol i ymgorffori ffyrdd o weithio sy'n diogelu ac yn hyrwyddo llesiant emosiynol a meddyliol cymuned gyfan yr ysgol.
Mae gwreiddio Dull Ysgol Gyfan ar gyfer Llesiant Emosiynol a Meddyliol yn ei gwneud yn ofynnol i ysgolion ddatblygu proses barhaus o fyfyrio a gwella. Drwy arfarnu eu hanghenion a’u cryfderau eu hunain, gall ysgolion nodi meysydd blaenoriaeth ar gyfer gweithredu y gallai ymyriadau penodol helpu i fynd i’r afael â nhw. Mae’r Pecyn Cymorth Beth sy’n Gweithio yn darparu crynodebau o dystiolaeth y bwriedir iddynt helpu ysgolion i wneud penderfyniadau ar sail gwybodaeth wrth ddewis ymyriadau i wella a hybu llesiant meddyliol.
Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru, ar ran Llywodraeth Cymru, wedi archwilio’r dystiolaeth orau sydd ar gael ar gyfer ymyriadau i ganfod a ydynt yn effeithiol o ran gwella canlyniadau llesiant meddyliol a/neu emosiynol mewn dysgwyr neu staff, pan gânt eu darparu mewn ysgol. Gall canlyniadau llesiant meddyliol ac emosiynol gynnwys hunanhyder neu hunan-barch, deallusrwydd emosiynol, a sgiliau perthynas, yn ogystal â chanlyniadau mwy clinigol megis gorbryder. Mae’n bwysig bod ysgolion yn deall pa ganlyniadau llesiant y mae disgwyl i unrhyw ymyriad eu cefnogi, a sut mae hyn yn cyd-fynd â’u hanghenion unigryw a’u cynllun gweithredu.
I ddysgu rhagor am yr ymyriadau a adolygwyd, y fethodoleg a ddefnyddiwyd a sut y gall defnyddio’r dystiolaeth hon gefnogi’r broses o wneud penderfyniadau, ewch i Hwb Llywodraeth Cymru.
Ychwanegir at y Pecyn Cymorth Beth sy'n Gweithio dros amser a chaiff ei ddiweddaru hefyd. Nid yw’r ymyriadau a adolygwyd wedi’u cymeradwyo gan Lywodraeth Cymru nac Iechyd Cyhoeddus Cymru.