Neidio i'r prif gynnwy

3.5 Blaenoriaeth 5: Darparu Gwasanaethau Iechyd Cyhoeddus Rhagorol

Mae ICC yn darparu, yn monitro ac yn gwerthuso saith rhaglen sgrinio genedlaethol yn seiliedig ar y boblogaeth ac yn cydlynu rhwydwaith clinigol Cymru gyfan a reolir ar gyfer sgrinio cyn geni.

Mae'r Gwasanaethau Heintiau yn ICC yn ymdrin â phob agwedd ar heintiau a chlefydau heintus gan gynnwys: Clefyd ffyngaidd, Cryptosporidiwm, Ymwrthedd a stiwardiaeth gwrthficrobaidd, Heintiau anaerobig (e.e. Clostridium difficile (C.diff)), Heintiau anadlol, Diagnosteg Foleciwlaidd, Genomeg, Tocsoplasma a Feirysau a gludir yn y gwaed.

Mae ICC yn ymateb i heriau clefydau trosglwyddadwy yng Nghymru drwy ddarparu gwasanaethau sy’n cynnwys y canlynol; Y Ganolfan Wyliadwriaeth ar gyfer Clefydau Trosglwyddadwy, Rhaglen Frechu yn Erbyn Clefydau Ataliadwy a gwasanaethau iechyd cyhoeddus amgylcheddol. Nod diogelu iechyd yw dileu problemau iechyd cyhoeddus sylweddol yng Nghymru, gan gynnwys Hepatitis B, Hepatitis C, HIV a Twbercwlosis ac mae'n defnyddio dulliau megis cysylltu cofnodion a modelu clefydau heintus.

Cwestiynau Ymchwil

Gwella Nifer y Bobl sy'n Manteisio ar Wasanaethau Sgrinio a Lleihau Annhegwch yn y Niferoedd

1.    Pa ganlyniadau sy’n deillio o archwilio dulliau sgrinio arloesol, megis hunan-samplu, o fewn rhaglenni sgrinio serfigol er mwyn lleihau annhegwch?

2.    Pa ymyriadau wedi’u teilwra y gellir eu datblygu gan ddefnyddio gwyddor ymddygiad i fynd i’r afael yn effeithiol â’r rhai sy’n gyson neu’r rhai nad ydynt yn mynychu mentrau sgrinio er mwyn lleihau annhegwch?

Gwella Sgrinio drwy Ddefnyddio Technoleg Newydd

1.    Beth yw effeithiau a chanlyniadau ymgorffori deallusrwydd artiffisial mewn prosesau sgrinio’r fron a sgrinio llygaid diabetig? 

2.    Beth yw'r defnydd a'r manteision posibl ar gyfer dulliau genomeg (ee, dilyniannu ar gyfer babanod newydd-anedig, biopsi hylif) wrth ddarparu gwasanaethau sgrinio newydd a rhai sydd ar gael eisoes? Pa dystiolaeth sydd ei hangen i ddechrau symud genomeg o'r labordy ymchwil i wasanaethau sgrinio yng Nghymru?

Sgrinio a Chysylltiadau Genetig

1.    Sut mae unigolion sydd â rhagdueddiad genetig cydnabyddedig i ganser yn cymryd rhan mewn ymddygiadau sgrinio, a beth yw'r goblygiadau ar annhegwch o ran nodi bod ganddynt ragdueddiad genetig ac effaith ar y nifer sy'n manteisio ar y cynnig sgrinio?

2.    Beth yw ystyriaethau moesegol, derbynioldeb, a dichonoldeb gweithredu rhaglenni sgrinio’r boblogaeth ar gyfer cyflyrau genetig?

Cwestiynau Enghreifftiol ar gyfer Gwasanaethau Heintiau

1.    Beth yw'r ymyriadau effeithiol ar gyfer cael gwared ar feirysau a gludir yn y gwaed?

2.    Pa ffactorau sy'n sbarduno clefydau ffyngaidd a pha rôl y mae meddyginiaethau gwrthffwng yn ei chwarae wrth reoli'r clefydau hyn?

3.    Beth yw'r llwybrau trosglwyddo tebygol ar gyfer straen yr haint Clostridiwm difficile (C.diff) a welwyd ar ôl COVID-19? A yw'r llwybrau hyn yn gysylltiedig â bwyd, golchi dillad, staff, ambiwlansys, cyfuniad o ffactorau, neu lwybrau cryptig nad ydynt wedi’u canfod eto?

4.    A ellir sefydlu cydberthynas rhwng gostyngiadau mewn defnydd gwrthficrobaidd a gostyngiadau mewn ymwrthedd penodol?

5.    Sut y gellir datblygu dulliau profi bwyd yn benodol ar gyfer parasitiaid protosoaidd gastroberfeddol, gan ganolbwyntio ar barasitiaid fel Cryptosporidiwm? 

6.    Sut y gallai dulliau genomig di-feithriniad wella'r gwasanaethau diagnostig a ddarperir mewn meysydd sy’n cynnwys heintiau a drosglwyddir yn rhywiol a thwbercwlosis (TB)? Sut y gallai dyfodiad dulliau o'r fath greu cyfleoedd i ailwampio’r gwasanaethau presennol?

7.    Beth yw'r sail ar gyfer y cynnydd a welwyd yng nghyfraddau Gonorea? I ba raddau y mae'r rhain yn gysylltiedig â gwell canfyddiad?

Clefydau Trosglwyddadwy a Pheryglon Amgylcheddol

1.    Beth yw'r penderfynyddion cymdeithasol allweddol sy'n cyfrannu at gyffredinrwydd a lledaeniad clefydau trosglwyddadwy mewn lleoliadau fel ysgolion, cartrefi gofal a charchardai?

2.    Beth yw'r rhwystrau sy'n atal mynediad i wasanaethau sgrinio am glefydau heintus a’u trin ac ymgysylltu â nhw ymhlith grwpiau cynhwysiant iechyd (e.e. y rhai sy'n profi digartrefedd, ymfudwyr a ffoaduriaid)?

3.    Pa mor effeithiol yw dull olrhain cysylltiadau o ran rheoli lledaeniad hepatitis C?

4.    Beth yw'r effeithiau iechyd sy'n gysylltiedig ag ansawdd aer gwael, a pha mor effeithiol yw ymyriadau, megis gweithredu parthau 20mya, wrth liniaru'r risgiau iechyd hyn? 

5.    Beth yw effeithiau amlochrog y ddeddfwriaeth 20mya sy'n cael ei gweithredu yng Nghymru?

6.    Sut y mae system gwyliadwriaeth genomig 'briodol' yn edrych a pha lefel o ddatrysiad dilyniannu sydd ei angen i ddarparu gwyliadwriaeth effeithiol ar lefel y boblogaeth, ac i roi hyder o ran camau gweithredu iechyd y cyhoedd? 

7.    Sut y gellir cyflwyno dulliau dadansoddi epidemiolegol genomig uwch megis phyloddynameg, i ddefnydd arferol yng Nghymru? 

8.    Lle y mae gwyliadwriaeth dŵr gwastraff yn ffitio fel rhan o system wyliadwriaeth integredig yng Nghymru? Beth yw ei nodweddion unigryw, a sut y mae'r rhain yn ategu rhannau sefydledig o'r system bresennol?

9.    Sut y gellir defnyddio dŵr gwastraff, profi a data genomig i ddatblygu glasbrint gwell ar gyfer clefydau heintus a gwyliadwriaeth perygl amgylcheddol?

10.    Sut y mae gollyngiadau elifion yn dylanwadu ar bresenoldeb pathogenau gastroberfeddol mewn dyfroedd hamdden, a beth yw'r gydberthynas ag achosion o glefydau gastroberfeddol? 

Gwerthuso Rhaglenni Brechlynnau

1.    Pa ymyriadau penodol sydd eu hangen i sicrhau gwelliant amlwg yn lefel cyfraddau brechu’r boblogaeth ar gyfer clefydau penodol?

2.    Beth yw penderfynyddion tan-frechu a pha ymyriadau wedi'u targedu sydd eu hangen er mwyn eu goresgyn?

3.    Sut y mae agweddau'r cyhoedd tuag at frechiadau a’u gwybodaeth amdanynt yn newid dros amser ac a sut y mae ymwybyddiaeth o frechlynnau yn dylanwadu ar y nifer sy’n manteisio arnynt?

Dulliau Iechyd Cyfunol - Y rhyngweithio rhwng iechyd a llesiant pobl neu newid hinsawdd:

1.    Pa ymyriadau penodol sy'n hanfodol ar gyfer rheoli pandemigau yn effeithiol sy'n cynnwys elfennau dynol ac anifeiliaid? 

2.    Pa systemau cynhwysfawr sydd eu hangen i wella gwaith monitro clefydau dynol ac anifeiliaid sy'n achosi organebau ledled Cymru a sut y gall y systemau hyn ddarparu parodrwydd ar gyfer pandemig a lliniaru effeithiau newid hinsawdd, yn enwedig o ran clefydau milheintiol? Sut y gellir cynllunio’r systemau hyn i ystyried ffactorau daearyddol, cynhaliwr ffactorau genomig ac anghydraddoldebau iechyd?