Dros y pedair blynedd diwethaf, mae nifer y bobl sy'n mynd i'r ysbyty ac yn marw o COVID-19 wedi gostwng. I'r rhan fwyaf o bobl, mae COVID-19 yn haint ysgafn, er y gall wneud i chi deimlo'n sâl o hyd. Fodd bynnag, mae rhai pobl yn wynebu risg uwch o gael salwch difrifol.
Nod rhaglen brechu rhag COVID-19 yw amddiffyn y rhai sydd â'r risg uchaf o ddatblygu salwch difrifol. Mae COVID-19 yn fwy difrifol i bobl hŷn (gan gynnwys y rhai mewn cartrefi gofal) a’r rhai â chyflyrau iechyd penodol. Wrth i COVID-19 barhau i ledaenu yng Nghymru, mae’n bwysig iawn i chi neu’ch plentyn gael eich brechu os ydych chi’n gymwys i’w gael. Mae brechu yn helpu i leihau'r risg y bydd unigolyn angen gofal ysbyty oherwydd bod COVID-19 ganddynt.
Mae Cymru yn dilyn polisi Llywodraeth Cymru ar bwy sy’n gymwys i gael brechiadau COVID-19. Mae’r polisi hwn yn seiliedig ar dystiolaeth ynghylch pwy sy’n wynebu’r risg fwyaf o gael salwch difrifol a marw o COVID-19.
Cynnwys
Gall cael eich brechu rhag COVID-19 helpu i leihau’r risg y byddwch yn datblygu salwch difrifol a marw o’r feirws. Rhowch amddiffyniad i’ch hun a'ch gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol.
Bydd y bobl sy’n wynebu’r risg uchaf o ddatblygu salwch difrifol o haint COVID-19 yn cael cynnig brechiad y gwanwyn hwn. Rydym yn argymell y dylech gael eich brechiad cyn gynted ag y caiff ei gynnig i chi.
Fel rhai brechlynnau eraill, gall lefel yr amddiffyniad leihau dros amser. Bydd dos tymhorol y gwanwyn yn helpu i'ch amddiffyn am gyfnod hwy. Bydd hefyd yn helpu i leihau’r risg y bydd angen i chi fynd i’r ysbyty oherwydd haint COVID-19.
Os ydych yn gymwys i gael dos y gwanwyn, caiff ei gynnig rhwng mis Ebrill a mis Mehefin, tua chwe mis (ac nid cyn tri mis) ar ôl i chi gael eich dos diwethaf o'r brechlyn. Os byddwch yn sâl rhwng mis Ebrill a mis Mehefin, efallai y byddwch yn gallu cael y brechlyn ym mis Gorffennaf.
Bydd y GIG yn cysylltu â chi i roi gwybod i chi pryd a ble y gallwch gael y brechlyn. Mae'n bwysig dod i'r apwyntiad pan gewch wahoddiad i wneud hynny.
Os na allwch fynd i’r apwyntiad, rhowch wybod i'r tîm archebu fel y gallant roi eich apwyntiad i rywun arall. Mae manylion cyswllt y tîm ar y llythyr apwyntiad.
Am fwy o fanylion, ewch i Rhaglen brechu rhag COVID-19 - LLYW.CYMRU (safle allanol).
Mae COVID-19 yn fwy tebygol o fod yn ddifrifol i oedolion hŷn a’r rhai sydd â chyflyrau iechyd penodol. Bydd oedolion sydd â risg uwch o ddatblygu salwch COVID-19 difrifol yn cael cynnig brechiad y gwanwyn hwn. Mae cael brechlyn COVID-19 yn helpu i leihau’r risg y bydd unigolyn yn datblygu salwch difrifol neu’n marw o COVID-19.
Bydd oedolion yn y grwpiau canlynol yn gymwys i gael un dos o frechlyn COVID-19 yn ystod gwanwyn 2025:
preswylwyr mewn cartrefi gofal i oedolion hŷn
oedolion 75 oed a hŷn
oedolion 18 oed a hŷn sydd â system imiwnedd wan.
Byddwch yn cael cynnig y brechlyn mwyaf addas ar gyfer eich oedran a'ch cyflwr.
Gwnewch yn siŵr nad ydych yn oedi cyn cael eich brechlyn COVID-19 os cewch eich cynghori i wneud hynny.
Mae system imiwnedd wan yn golygu na all eich corff frwydro yn erbyn heintiau cystal ag y byddai fel arfer. Mae hyn yn cynnwys pobl sydd:
yn cael cemotherapi neu radiotherapi radical
wedi cael trawsblaniad mêr esgyrn, bôn-gelloedd neu organau
yn byw gyda HIV (ar unrhyw gam)
yn cael diagnosis o fyeloma ymledol
ag anhwylder genetig sy'n effeithio ar y system imiwnedd (megis IRAK-4, NEMO, anhwylder antigen neu SCID)
yn cael therapi biolegol i atal y system imiwnedd (er enghraifft, rituximab, alemtuzumab neu anti-TNF)
yn cymryd (neu ar fin cymryd) steroidau am fwy na mis ar ddos penodol
â hanes o lewcemia, lymffoma, neu fyeloma
yn cael triniaeth hirdymor i atal imiwnedd ar gyfer clefyd awto-imiwn.
Am ragor o wybodaeth, ewch i Rhaglen brechu rhag COVID-19 - LLYW.CYMRU (safle allanol) neu cysylltwch â'ch meddyg teulu neu'ch Bwrdd Iechyd lleol.
Gall COVID-19 effeithio ar unrhyw un. I'r rhan fwyaf o blant, mae COVID-19 yn salwch ysgafn nad yw’n arwain at broblemau yn aml. Fodd bynnag, mae rhai plant yn wynebu risg uwch, gan gynnwys y rhai sy'n byw gyda chyflyrau iechyd penodol.
Cynghorir plant a phobl ifanc rhwng chwe mis ac 17 oed sydd â system imiwnedd wan i gael y brechlyn COVID-19 y gwanwyn hwn. Mae brechu yn ei gwneud hi’n llai tebygol y bydd unigolyn yn mynd yn ddifrifol wael neu farw o COVID-19. Mae cael eich brechu yn ffordd ddiogel ac effeithiol o amddiffyn eich plentyn rhag salwch difrifol ac angen gofal mewn ysbyty.
Bydd plant rhwng chwe mis ac 17 oed sydd â system imiwnedd wan yn cael cynnig brechlyn COVID-19. Mae hyn yn cynnwys plant sydd:
yn cael cemotherapi neu radiotherapi radical
wedi cael trawsblaniad mêr esgyrn, bôn-gelloedd neu organau
ag anhwylder genetig sy'n effeithio ar y system imiwnedd (megis IRAK-4, NEMO, anhwylder antigen neu SCID)
â chanser y gwaed neu’r mêr esgyrn
yn cael therapi biolegol i atal y system imiwnedd (er enghraifft, rituximab, alemtuzumab neu anti-TNF)
yn cael eu trin neu’n debygol o gael eu trin â steroidau dos uchel neu gymedrol
cymryd meddyginiaeth drwy'r geg sy'n effeithio ar y system imiwnedd
yn dioddef o glefyd awto-imiwn sydd angen triniaeth hirdymor.
Am ragor o wybodaeth, ewch i Rhaglen brechu rhag COVID-19 - LLYW.CYMRU (safle allanol) neu cysylltwch â'ch meddyg teulu neu'ch Bwrdd Iechyd lleol.
Mae'r holl feddyginiaethau a brechlynnau yn y DU yn cael eu monitro'n agos gan yr Asiantaeth Rheoleiddio Meddyginiaethau a Chynhyrchion Gofal Iechyd (MHRA). Mae wedi cymeradwyo'r brechlynnau i'w defnyddio mewn plant a phobl ifanc, gan eu bod yn ddiogel ac yn effeithiol.
I gael rhagor o wybodaeth am y brechlynnau COVID-19 a roddir i blant a phobl ifanc, gan gynnwys eu cynhwysion a’u sgil-effeithiau posibl, ewch i medicines.org.uk/emc (safle allanol, Saesneg yn unig). Bydd angen i chi roi'r geiriau 'COVID vaccine' yn y blwch chwilio. Gallwch hefyd weld y daflen i gleifion ar-lein.
Mae’n bosibl na fydd pobl chwe mis oed a hŷn sydd ag imiwnoataliaeth difrifol yn ymateb yn dda i frechlyn COVID-19. Mae gan y bobl hyn system imiwnedd wan iawn oherwydd bod ganddynt gyflwr iechyd neu’n cael triniaeth feddygol.
Efallai y bydd angen dos ychwanegol o’r brechlyn arnynt.
Os nad ydych erioed wedi cael brechlyn COVID-19, neu os ydych wedi datblygu imiwnoataliaeth difrifol yn ddiweddar, dylech gael eich ystyried ar gyfer cael eich dos cyntaf o’r brechlyn, ni waeth beth fo’r adeg o’r flwyddyn.
Os ydych wedi cael brechiad COVID-19 o’r blaen ac rydych chi wedi datblygu imiwnoatalaeth difrifol, dylech gael eich ystyried am gael dos ychwanegol. Dylech gael y brechlyn dri mis ar ôl eich dos diwethaf, ni waeth beth fo'r adeg o'r flwyddyn.
Nod y dos ychwanegol yw rhoi hwb i'ch amddiffyniad tan yr ymgyrch dymhorol nesaf. Gall pobl sy'n dioddef imiwnoataliaeth difrifol hefyd fod yn gymwys ar gyfer rhagor o ddosau tymhorol, yn seiliedig ar gyngor arbenigol.
Am ragor o wybodaeth, ewch i: