Cydweithrediad rhwng Gwasanaeth Gwaed Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe a Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg - Dull partneriaeth o sefydlu gwyliadwriaeth COVID-19 yn gyflym yn ystod y pandemig

Ar ddechrau'r pandemig, canolbwyntiodd y gwyliadwriaeth o COVID-19 ar gyfrif achosion, derbyniadau i'r ysbyty, a marwolaethau. Nid oedd hyn yn darparu gwir fesur nifer y bobl oedd wedi'u heintio, gan fod cyfran o'r boblogaeth â haint ysgafn ac asymptomatig wedi'u methu. Roedd bwlch gwybodaeth ar lefelau imiwnedd i’r firws COVID-19 ym mhoblogaeth Cymru yn llesteirio penderfyniadau polisi ar ymyriadau iechyd cyhoeddus.

Nod prosiect ar y cyd rhwng Gwasanaeth Gwaed Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru (ICC), Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe a Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg oedd llenwi’r bwlch hwn drwy sefydlu system wyliadwriaeth wyddonol gadarn i fesur dau wrthgorff gwahanol yn erbyn firws COVID-19 o fewn poblogaeth Cymru. Roedd monitro statws gwrthgyrff yn caniatáu'r amcangyfrif o heintiau naturiol a chyfraddau brechu.

Bob dydd, mae cyfartaledd o 100 o samplau rhoddwyr gan roddwyr GGC yn cael eu hanfon i'w profi. Mae labordai Bwrdd Iechyd y Brifysgol yn profi i fesur lefelau gwrthgyrff COVID-19 naturiol a thrwy frechlyn. Anfonir y canlyniadau hyn at Iechyd Cyhoeddus Cymru, ynghyd â data demograffig gan WBS, ar gyfer dadansoddiad epidemiolegol. O hyn, cynhyrchir adroddiad sy’n dangos darlun mis ar fis o lefelau imiwnedd COVID-19 ym mhoblogaeth Cymru. Mae hyn yn cynnwys dadansoddiad o lefelau imiwnedd mewn gwahanol grwpiau oedran a rhanbarthau yng Nghymru.

Mae'r prosiect yn defnyddio cyfuniad o arbenigedd arbenigol a gwyddonol ar draws nifer o ddisgyblaethau: epidemioleg, biocemeg, firoleg, seroleg, a gwyddorau trallwysiad gwaed. Mae'r gwahanol setiau sgiliau a chyfleusterau sydd gan bob sefydliad i'w cynnig yn cael eu cydnabod a'u defnyddio, ac mae wedi helpu i adeiladu pontydd newydd ar draws sefydliadau.

Mae’r adroddiadau a gynhyrchwyd o’r prosiect wedi cyfrannu at iechyd a lles poblogaeth Cymru trwy ddarparu gwybodaeth amhrisiadwy ar gyfer gweithredu ar lefel genedlaethol a lleol, gan lywio penderfyniadau ynghylch rhaglenni brechu COVID-19. Bydd data ar imiwnedd gwan yn helpu gyda phenderfyniadau polisi ar amseru brechiadau atgyfnerthu yn y dyfodol.

Courtney Morris

wbs.research@wales.nhs.uk