In October 2021, the World Health Organization declared climate change to be the single biggest health
threat facing humanity, due to rising global temperatures.
The earth has already warmed by 1.1°c above pre-industrial levels due to human activity. Urgent action is
needed to limit global temperature rise to 1.5°c to prevent devastating harm to health. Reducing emissions
of greenhouse gases through better choices of transport, food and energy leads to improved health,
particularly through reduced air pollution.
Wales has the environment and legislation to support the transformation needed to tackle climate change.
The Well-being of Future Generations (Wales) Act 2015 makes sure that the climate is considered when
everyday decisions are being made. This world-leading legislation places a duty on us to support the seven
well-being goals put in place by the act.
We have a long history of work on climate change and sustainability, inside and outside of our organisation.
We set up our Health and Sustainability Hub in 2016 to help put in place the requirements of the Well-being
of Future Generations (Wales) Act 2015. The Hub has helped develop our approach to sustainability and to
reducing our carbon-dioxide output. With our key stakeholders, we developed a comprehensive asesiad cynhwysawr o'r effaith ar iechyd o newid yn yr hinsawdd yng Nghymru, a gyhoeddwyd ym mis Gorffennaf 2023 i lywio’r broses o wneud penderfyniadau a llunio polisïau ar addasu i’r newid yn yr hinsawdd.
Yn 2021, fe wnaethom gynnal adolygiad o adroddiad Asesiad o Risgiau Newid Hinsawdd Cymru (CCRA3).
Roedd yr adroddiad hwn yn asesu 61 o risgiau a chyfleoedd yn sgil newid yn yr hinsawdd, ar draws sectorau
fel iechyd, tai, yr amgylchedd naturiol, busnes a seilwaith, a risgiau o effeithiau rhyngwladol newid yn yr
hinsawdd. Nododd yr adroddiad nifer sylweddol o risgiau ym maes iechyd y cyhoedd yr oedd angen
gweithredu arnynt ar frys.
Ers 2021, mae gwaith wedi bod yn mynd rhagddo ar draws Iechyd Cyhoeddus Cymru a’r system iechyd
ehangach i ymateb i’r argyfwng hinsawdd. Mae hyn wedi cynnwys gweithgarwch ar newid yn yr hinsawdd
mewn rhaglenni presennol, er enghraifft, Cymru Iach ar Waith a gwaith yn Gwelliant Cymru, a datblygu
rhaglenni gweithredu newydd megis Cynllun Gofal Sylfaenol Gwyrddach Cymru. Rydym yn cydnabod y bydd
lleihau ein hallyriadau carbon a gweithredu ar y newid yn yr hinsawdd yn helpu i sicrhau gwelliannau
uniongyrchol i iechyd y cyhoedd a thegwch iechyd.
Fel darparwr allweddol gwasanaethau’r GIG ledled Cymru, mae gan Iechyd Cyhoeddus Cymru rôl bwysig i’w
chwarae wrth gefnogi gweithgareddau cynaliadwyedd. Rydym yn cysoni ein huchelgais ein hunain â
blaenoriaethau a thargedau allweddol a nodir yng Nghynllun Cyflenwi Strategol Datgarboneiddio GIG Cymru
i sicrhau ein bod yn lleihau ein hallyriadau carbon er mwyn cyflawni allyriadau Sero Net. Bydd Iechyd
Cyhoeddus Cymru yn parhau i gydweithio â’n byrddau iechyd partner ac ymddiriedolaethau GIG a
Phartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru (PCGC), i gyflawni ein Cynllun Datgarboneiddio a
Chynaliadwyedd 2024-2026. Rydym yn cydnabod y gall Iechyd Cyhoeddus Cymru hefyd ddarparu rôl
Tudalen 14 o 33 Fersiwn 2 20/03/24 gynghori i gefnogi’r gwaith ehangach o gyflawni a llywio datblygiad Cynllun Gweithredu Strategol Datgarboneiddio GIG Cymru yn y dyfodol. Mae ein rôl fel galluogwr systemau hefyd yn cyfrannu at gynaliadwyedd GIG Cymru a gwasanaethau cyhoeddus fel y manylir yn natganiad sefylla mis Mawrth 2024 ac mae’n cynnwys rhaglenni fel Gofal Sylfaenol Gwyrddach.