5 Tachwedd 2024
Mae bron un o bob chwech o fyfyrwyr blwyddyn 11 yng Nghymru (15.9 y cant) yn defnyddio fêps yn rheolaidd, yn ôl data newydd. Mae dros 45 y cant o fyfyrwyr ym mlwyddyn 11 yn dweud eu bod wedi rhoi cynnig ar fêp.
Yn y cyfamser, dim ond 5.5 y cant o fyfyrwyr ym mlwyddyn 11 sydd bellach yn smygu'n rheolaidd, i lawr o 7.5 y cant yn 2021.
Mae llai na thri y cant (2.7) o fyfyrwyr ym mlynyddoedd 7-11 yn smygu'n rheolaidd. Mae mwyafrif y rhain hefyd yn fepio.
Mae'r data newydd hyn, gan Y Rhwydwaith Ymchwil Iechyd mewn Ysgolion, yn cael eu cyhoeddi wrth i Lywodraeth y DU gyflwyno Bil Tybaco a Fêps a fydd yn paratoi'r ffordd ar gyfer cyfyngiadau ar farchnata a gwerthu tybaco, fêps a chynhyrchion eraill.
Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn croesawu darpariaethau'r Bil newydd. Mae’r rhain yn cynnwys gwahardd gwerthu tybaco i unrhyw un a anwyd ar ôl 1 Ionawr 2009, rhagor o bwerau i ddod â phecynnu fêps yn unol â chynhyrchion tybaco, a chryfhau gorfodi o amgylch gwerthu fêps.
Meddai Chris Emmerson, Ymgynghorydd Iechyd Cyhoeddus ar gyfer Iechyd Cyhoeddus Cymru:
“Fel y mae'r data newydd hyn yn dangos, mae fepio ymhlith pobl ifanc yn cynyddu'n gyflym yng Nghymru, sy'n ddarlun tebyg i weddill y DU. Ac, er bod fepio yn llawer llai niweidiol na smygu, mae'n bell o fod heb risgiau.
“Fel yr amlygodd gwaith ein Grŵp Ymateb i Fepio amlasiantaethol y llynedd, mae athrawon a gweithwyr ieuenctid wedi bod yn mynegi pryderon wrthym am nifer cynyddol o ddisgyblion oed ysgol sy'n cael trafferth gyda dibyniaeth ar nicotin yn anffodus.
“Mae darpariaethau'r Bil hwn yn cynrychioli camau hanfodol i ffrwyno'r cynnydd hwn.
“Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru hefyd yn croesawu darpariaethau'r Bil i godi'r oedran ar gyfer gwerthu tybaco. Gyda chyfraddau smygu ymhlith myfyrwyr ym mlynyddoedd 7-11 yn arbennig o isel bellach, dyma gyfle unwaith mewn cenhedlaeth i basio deddfwriaeth bwysig sy'n achub bywydau.”
Roedd 3,845 o farwolaethau yng Nghymru yn 2022 oherwydd smygu ar gyfartaledd, yn ôl astudiaeth ddiweddar gan Iechyd Cyhoeddus Cymru. Roedd dros 17,000 o dderbyniadau i'r ysbyty bob blwyddyn yng Nghymru i'w priodoli i smygu.
Mae'r data newydd hefyd yn dangos bod:
Mae'r data yn cael eu cyhoeddi gan Iechyd Cyhoeddus Cymru ar ran y Rhwydwaith Ymchwil Iechyd mewn Ysgolion (SHRN). Mae’n seiliedig ar 129,761 o ddysgwyr o flwyddyn saith i 11 o 201 o ysgolion yng Nghymru a ymatebodd i'r arolwg Iechyd a Llesiant Myfyrwyr (SHW) a weinyddwyd rhwng mis Medi a mis Rhagfyr 2023.
Gall pob smygwr yng Nghymru dderbyn cymorth am ddim, anfeirniadol i roi'r gorau iddi, gan gynnwys meddyginiaeth am ddim i roi'r gorau i smygu. Ewch i www.helpafiistopio.cymru neu ffoniwch 0800 085 2219.